GIỚI THIỆU VỀ CÂY SÂM CAU

Sâm cau còn là ngải cau, tiên mao, cồ nốc lan, tên khoa học Curculigo orchioides Gaertn, thuộc họ Sâm cau (Hypoxidaceae).
Sâm cau là loại cây thảo, sống lâu năm, cao 20 – 30 cm hoặc hơn.
Thân rễ hình trụ dài, mọc thẳng, dạng củ to bằng ngón tay, thót lại ở hai đầu, mang nhiều rễ phụ có dạng giống thân rễ, vỏ thô màu nâu, trong nạc, màu vàng ngà.
Lá hình mũi mác hẹp, xếp nếp và có gân như lá cau, dài 20 – 40cm, rộng 2,5 – 3cm, cuống lá dài khoảng 10cm.
Cụm hoa có 3 – 5 hoa nhỏ màu vàng, mọc trên một trục ngắn nằm trong kẽ lá, lá bắc hình trái xoan lợp lên nhau. Quả nang, thuôn, dài 1,2 – 1,5cm, chứa 1 – 4 hạt.
Mùa hoa quả: tháng 5 – 7.
Sâm cau mọc hoang trên các đồi cỏ ven rừng núi của một số tỉnh ở miền Bắc Việt Nam (Hòa Bình, Tuyên Quang) và cũng tìm thấy trên vùng đồi núi cao ở Lâm Đồng.

VỊ THUỐC SÂM CAU
Tính vị
Vị cay, tính nóng, có độc (theo Trung Dược học).
Vị cay, tính ấm, có độc (theo Khai bảo bản thảo).
Vị cay, hơi mặn, tính ấm (Điền Nam bản thảo).
Tính nhiệt (theo Cương mục).
Quy kinh
Vị thuốc quy vào các kinh sau đây:

Kinh can, thận (theo Trung Dược học).
Kinh can, thận (theo Điền Nam Bản thảo).
Kinh phế, thận (theo Bản thảo tái tân).

Thành phần hóa học
Các nghiên cứu của y học hiện đại về tác dụng của sâm cau cho biết, dược liệu có chứa những thành phần sau đây:

Chất cycloartan triterpen saponin: giúp giảm ức chế thần kinh, giãn cơ, tăng cường sản xuất nội tiết tố nam testosterone.
Chất curculosid: bảo vệ tế bào thần kinh, dịu căng thẳng.
Curculigosaponin C & F: kích thích cơ thể sản sinh tế bào lympho lách, tăng cường chức năng hệ miễn dịch cho cơ thể.
Curculigosaponin F và G: tăng khối lượng tuyến ức (tuyến này tăng cường hoạt động ở tuổi dậy thì nhưng dần dần nhỏ lại vào các năm sau đó).
Peptid curculin C: tăng cường hệ thống miễn dịch, tăng khả năng thích nghi của cơ thể với các hoạt động liên quan đến việc bảo vệ tế bào.

CÔNG DỤNG CỦA SÂM CAU

Chữa nam giới tinh lạnh, liệt dương, tăng khả năng cương cứng; tăng số lượng, hiệu quả và chất lượng tinh trùng.
Với người già, có thể dùng sâm cau để chữa đái són, lạnh dạ, kém ăn, tê thấp, lưng gối đau mỏi, vận động khó khăn.
Tăng khả năng thích nghi của cơ thể, kích thích miễn dịch, chống viêm, chống co giật, an thần, có hoạt tính hormone sinh dục nam.
Dùng làm thuốc bổ, điều trị suy nhược cơ thể, đau lưng, viêm khớp, viêm thận mạn tính.
Sâm cau còn được dùng để chữa hen và dùng làm thuốc lợi tiểu, trị tiêu chảy.
Hạ đường huyết, hạ huyết áp, điều kinh.
Rễ giã nát để đắp chữa bệnh ngoài da, chữa lở loét.
Chữa trị loét dạ dày tá tràng, trĩ, lậu, bạch đới, vàng da, sốt xuất huyết và nhức đầu…
Chú ý: Dùng sâm cau liều cao kéo dài sẽ gây cường dương, làm tinh hao kiệt sức. Người hư yếu không nên dùng.

CÁCH DÙNG SÂM CAU

Sâm cau ngâm rượu
Sâm cau ngâm rượu dùng chữa liệt dương, lưng đau lạnh, phong thấp, thần kinh suy nhược.

Chuẩn bị: sâm cau (phơi sấy khô, xắt lát mỏng, phơi sấy khô, sao vàng) 50g, rượu 40 – 45 độ 500ml.
Cách bào chế: cho sâm cau vào rượu ngâm trong 7 – 10 ngày (hằng ngày lắc nhẹ bình ngâm 1 – 2 lần) là được.
Sử dụng: Ngày uống 2 lần vào bữa ăn, mỗi lần uống khoảng 30ml.
Tác dụng: bổ thận dương, trừ phong thấp. Thường dùng chữa liệt dương, lưng đau lạnh, phong thấp, thần kinh suy nhược.
Chữa đau nhức toàn thân, tê thấp:

Chuẩn bị: hà thủ ô đỏ (chế đỗ đen), rễ sâm cau, hy thiêm mỗi vị 50 g.
Cách chế biến: Tất cả đem thái lát mong rồi ngâm chung với 650ml rượu trắng trong khoảng 10 đến 15 ngày là có thể sử dụng. Mỗi ngày uống hai lần trước các bữa ăn, uống mỗi lần khoảng 50 ml.
=>Tác dụng của sâm cau ngâm rượu

Sâm cau sắc đun nước

Sam cau cùng các vị thuốc thảo dược

Chữa liệt dương do bị rối loạn chức năng thần kinh:

Chuẩn bị: sâm Bố Chính, kỷ tử, sung thằn lằn, ngưu tất, thạch hộc, tục đoạn, ba kích thiên, hoài sơn mỗi thứ 12 g, ngũ gia bì, cam thảo nam, cáp giới mỗi vị 8 g, sâm cau 20gr.
Cách chế biến: Tất cả đem rửa sạch, thái lát mỏng sau đó đem phơi hoặc sấy khô ở nhiệt độ thấp rồi đem sắc với 800ml nước đến khi còn 300-400ml, chia làm ba lần uống trong ngày, uống trước khi ăn.
Hoặc

Chuẩn bị: Óc chó (hồ đào nhục), phá cố chỉ, thục địa, ba kích thiên mỗi vị 16gr, sâm cau 20gr, tiểu hồi hương 4gr
Cách chế biên: Tất cả cho đunsắc với 0,8 lít nước đến khi còn 300 – 400ml thì chia 2 lần uống trong ngày trước khi ăn.
Chữa tăng huyết áp (tiền mãn kinh)- mạnh gân cốt và bổ dương bài này còn goi là “Nhị tiên thang”

Sâm cau: 12g
Củ ba kích tím: 12g
Lá dâm dương hoắc khô: 12g
Tri mẫu: 12g
Hoàng bá: 12g
Đương quy: 12g
Cách làm: Tất cả rửa sạch đun với 800 ml nước sắc còn 300ml chia làm 2 lần uốngtrong ngày, uống trước bữa ăn.
Dùng dạng Sắc uống ngày 1 thang, chia 2 – 3 lần hoặc ngâm rượu với 1 lít rượu ngày uống 120 ml chia làm 2 lần uống trước các bữa ăn.
Sâm cau kết hợp với 1 số vị thuốc giúp bổ thận tráng dương

Bìm bịp 1 con
Tắc kè núi 2 – 3 con làm sạch
Sâm cau rừng 50g
Ngâm cùng 1.500ml rượu nếp quê
Chế biến: Ngâm rượu trong 100 ngày là được. Để càng lâu càng tốt. Ngày dùng 2 – 3 lần mỗi lần uống 1 ly chừng 30ml dùng trước khi ăn cơm và tối trước khi đi ngủ.
Chế biến thành món ăn chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe
Hầm chung với thịt gà: bổ thận dương, bổ khí huyết, tăng cường sinh lực, trừ phong thấp. Rất có ích cho người bị rối loạn cương dương thể thận dương hư, đau lưng mỏi gối

Nguyên liệu cần có: sâm cau 15gr, thịt gà 250gr, dâm dương hoắc 15gr, gia vị các loại.
Cách chế biến: Thị gà cắt miếng vừa đủ để ăn, ướp các gia vị trong vòng 20 phút. Rửa sạch 2 loại dược liệu rồi cho vào nồi hầm. Nước hầm giữ ở mức vừa đủ ngập thịt gà. Khi gà chín mềm thì đem ra dùng ngay khi đang còn nóng.
Hầm chung với thịt lợn: Có tác dụng bổ thận tráng dương, chủ trị dương nuy, chữa nam giới vô sinh do tinh dịch dị thường

Chuẩn bị: Sâm cau 15 g, thịt lợn 200g, gia vị nêm vừa miệng
Cách làm: thịt lợn rửa sạch, thái vừa phải như kho, ướp gia vị để khaongr 15-20phuts cho ngấm. Sâm cau rửa sạch, tất cả cho vào nồi đất, hầm với lượng nước vừa phải cho mềm. Ăn ngon khi nóng

CHÚ Ý KHI DÙNG SÂM CAU

Tuy sâm cau có rất nhiều tác dụng tuyệt vời trong chữa bệnh và bồi bổ cơ thể nhưng không phải ai cũng có thể dùng được sâm cau.
Bản thân loại thảo dược này cũng có độc tính, tuy trước khi ngâm rượu sâm cau đều đã qua công đoạn khử độc nhưng trong rượu vẫn luôn tồn tại một lượng rất ít. Chính vì vậy không nên lạm dụng, sử dụng quá nhiều sâm cau trong thời gian dài vì có thể dẫn tới tình trạng ngộ độc nhẹ.
Một vấn đề khác cũng liên quan tới vấn đề liều lượng dùng là nếu dùng sâm cau liều cao kéo dài sẽ gây cường dương, làm tinh hao kiệt sức, vì vậy không nên chỉ quan tâm tới những công dụng quý của sâm cau mà lạm dụng dược liệu này.
Trong Đông y cũng khuyên những người hư yếu, bị âm hư hỏa vượng không nên dùng.

MUA SÂM CAU Ở ĐÂU ĐỂ ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG?

Trên thị trường, sâm cau đang được bày bán ở khắp mọi nơi. Người dân dễ dàng mua được loại thảo dược này với mức giá không quá cao. Nhưng nếu bạn mua sâm cau đã được phơi khô thì rất khó để phân biệt được, vì thế mà khách hàng đừng nên lựa chọn mua sản phẩm tại những địa chỉ bán đại trà để tránh tiền mất tật mang. Thay vào đó, hãy lựa chọn những đại lý chuyên bán thảo dược để mua, như vậy sẽ đảm bảo những công dụng của củ tam thất được đảm bảo chất lượng hơn, an toàn tuyệt đối cho những người không có kiến thức, hiểu biết sâu về loại thảo dược này.